Ngày 20/9/2019, chương trình khai mạc “Lễ hội Văn hóa, Du lịch Mường Lò và khám phá Danh thắng Quốc gia Ruộng bậc thang Mù Cang Chải 2019” với mục đích tôn vinh những giá trị văn hóa truyền thống, bản sắc và khám phá vẻ đẹp tự nhiên cùng những tiềm năng du lịch tiềm ẩn tại vùng đất giao thoa của 30 dân tộc anh em quần tụ tại Yên Bái.
Đặc biệt trong chương trình năm nay, yếu tố nghệ thuật sẽ được khai thác tối đa kết hợp với phong cách thể hiện đương đại. Lần đầu tiên, một màn Xòe kỷ lục sẽ được dàn dựng thành một Đại hoạt cảnh Xòe cổ với sự tham gia của 2019 diễn viên quần chúng và nghệ nhân dân gian diễn ra tại sân vận động thị xã Nghĩa Lộ – Yên Bái.
Sự pha trộn giữa dân gian và đương đại
Yên Bái, nơi cửa ngõ của miền Tây Bắc Việt Nam là vùng đất hội tụ nhiều giá trị lịch sử, văn hoá chưa khi nào thôi lôi cuốn những ai yêu mến thiên nhiên. Chiều sâu của sự quyến rũ ấy như hổ phách quý không chói rực ấn tượng thị giác ngay phút giây đầu, mà ánh xạ qua các tầng không gian, khúc xạ qua thời gian bởi vẻ đẹp tự nhiên, màu nhiệm & ẩn tàng chờ khám phá. Vùng đất lành, nơi giao thoa của 2 nền văn minh sông Hồng & sông Chảy, từ ngàn năm nay đã là nơi hội tụ nhiều dân tộc từ phương xa, chốn khác tới đây, chọn Yên Bái sinh cơ lập nghiệp. Sự đa dạng của 30 dân tộc cùng ngôn ngữ, phong tục tập quán truyền thống canh tác, văn hóa đặc thù giao thoa, bồi tụ, đã truyền tỏa thành bản sắc đặc trưng của Yên Bái, hấp dẫn mà vẫn chất chứa bí ẩn, gọi mời.
Mường Lò – Yên Bái là nơi hội tụ tinh hoa, di sản văn hóa ngàn đời
Chị Lê Hải Yến – Tác giả kịch bản và cũng là Đạo diễn của chương trình chia sẻ “Nhiều ý kiến cho rằng đã đụng đến truyền thống, đến dân gian là phải giữ nguyên bản sắc, không pha trộn gì thì mới bảo tồn được. Nhưng nghệ thuật vốn dĩ là tấm gương phản chiếu đời sống, văn hoá và con người. Bản thân nghệ thuật dân gian là truyền miệng, mà đã truyền miệng thì cũng đã có sự tam sao thất bản, đã có sự cải biên của những nghệ nhân kế tục. Vậy nên, cái ta tưởng là cổ nhưng chưa chắc đã là gốc. Cái ta tưởng là gốc thì cũng chưa chắc đã phải là nguyên bản. Để không bị mai một đi những giá trị truyền thống thì nghệ thuật cần được sáng tạo, cần được mang theo hơi thở thời đại để chạm đến được giới trẻ. Cuộc sống hiện đại với nhịp độ nhanh, sự du nhập nhiều loại hình nghệ thuật mới lạ hiện đại, nếu không có được sự đồng điệu, đồng cảm cùng sự sáng tạo, đổi mới thì làm sao giới trẻ có thể yêu thích và tiếp tục kế thừa, phát huy?”
Chương trình khai mạc “Lễ Hội văn hóa du lịch Mường Lò & Khám phá Danh thắng Ruộng Bậc Thang Mù Cang Chải 2019″ được diễn ra tại Mường Lò – nơi được mệnh danh là vùng đất cổ, thánh địa thờ phụng tổ tiên, của người Thái đen trong truyền thuyết, sẽ được diễn ra với chủ đề: “Tinh hoa từ huyền thoại” khai thác tối đa chất liệu truyền thống kết hợp với phong cách thể hiện mới lạ với khát vọng mang văn hóa truyền thống đến gần hơn với các thế hệ.
Sân khấu chương trình tái hiện các biểu tượng truyền thống của đồng bào Yên Bái
bằng các kỹ thuật Led và 3D Mapping
Xuyên suốt chương trình, các tích dân gian cùng những yếu tố huyền thoại trong lịch sử cội nguồn sẽ được lồng ghép khéo léo với công nghệ trình diễn hiện đại 3D Mapping lần đầu áp dụng trên sân khấu Lễ Hội. Bên cạnh đó, những bản nhạc truyền thống được các nhạc sĩ kỳ cựu làm mới một cách tâm huyết. Bằng sự kết hợp độc đáo đó, chương trình hứa hẹn sẽ tạo ra sự cuốn hút liền mạch và đưa đến nhiều cảm xúc cho các thế hệ khán giả. Từ đó, mang lại nguồn cảm hứng gìn giữ và tôn vinh các giá trị bản sắc độc đáo của đồng dân tộc vùng Tây Bắc không chỉ cho người dân bản địa mà còn lan tỏa đến du khách gần xa.
Màn đại xòe kỷ lục 2019 nghệ nhân và diễn viên quần chúng
Bản sắc văn hoá độc đáo ở khu miền Tây hoa ban trắng này còn được thể hiện qua điệu Xòe Thái nhịp nhàng chuyển. Múa Xoè – nét văn hoá trong sinh hoạt cộng đồng, tiêu biểu độc đáo của đồng bào các dân tộc Mường Lò-Nghĩa Lộ. Nơi đây là cái nôi của sáu điệu xòe cổ, khởi nguồn của hơn 30 điệu xòe nổi tiếng đắm say lòng người. Xòe Thái ở Mường Lò Yên Bái đã được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia từ năm 2015 và đang trong giai đoạn hoàn thiện Hồ sơ đệ trình Tổ chức UNESCO để ghi danh vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.
Đến với lễ khai mạc năm nay, lần đầu tiên 2019 nghệ nhân và diễn viên quần chúng sẽ cùng nắm tay nhau tạo thành một màn đại xòe kỷ lục. Hòa vào vòng xòe, du khách sẽ được hòa cùng những đôi chân theo nhịp khèn, hòa cùng những cái nắm tay thắt chặt tình cảm, hoà cùng nền nhạc dân tộc được chắt lọc và làm mới công phu. Chắc chắn khung cảnh đó sẽ tạo nên một trải nghiệm múa xoè gây thương nhớ cho bất cứ ai có cơ hội được trải nghiệm.
Múa Xòe là một hoạt động truyền thống của người dân Yên Bái
Cố vấn nghệ thuật của chương trình, NSƯT Huyền Thanh chia sẻ: “Chương trình khai mạc Lễ hội văn hóa du lịch & khám phá danh thắng ruộng bậc thang Mù Cang Chải năm nay là 1 chương trình có quy mô lớn với sự tham gia của rất nhiều dân tộc anh em sống chung trên mảnh đất Mường Lò. Không chỉ vậy, màn đại Xòe năm nay còn huy động được hơn 2000 bà con là những người dân lao động thuộc các dân tộc ít người tham gia trình diễn. Bởi vậy chương trình mang rất nhiều sắc màu văn hoá dân tộc đa dạng sinh động.”
Để khai thác tối đa chất liệu dân gian và cống hiến cho khán giả những siêu phẩm tuyệt tác đỉnh cao, ekip tổ chức đã dành nhiều thời gian đi thực địa tại các bản làng, đến với các vùng sâu vùng xa để tìm hiểu về đời sống, văn hóa của các dân tộc tại Yên Bái mà điển hình là các dân tộc: Tày, Mông, Thái, Mường, Dao, Khơ Mú, Sán Chay… Bên cạnh đó ekip đã mời những nghệ sĩ, những đạo diễn kỳ cựu để tham gia chương trình. Phần âm nhạc được Nhạc sỹ Mạnh Tiến, Nhạc sỹ Minh Đạo dày công tìm hiểu, nghiên cứu, thậm chí các nhạc sĩ đã đến từng bản làng để thu lại những câu nói bằng tiếng Thái cổ, những nhạc cụ dân gian và âm thanh từ cuộc sống để đưa vào trong tác phẩm. Ekip cũng đã cất công để mời nghệ nhân dân gian ưu tú Lò Văn Biến – “pho sử sống” của đồng bào người Thái. Ông đã viết lời bài hát và phổ nhạc để đưa một bài hát tiếng Thái cổ vào phần âm nhạc Xòe trong chương trình. Để dàn dựng và tái hiện các hoạt cảnh, sử thi và các tác phẩm trong chương trình, 2 ekip biên đạo của NSND Ngọc Bích & NSUT Phan Lương cũng liên tục luyện tập trong nhiều ngày.
Hy vọng rằng, tất cả những tâm huyết của những người làm chương trình sẽ chạm được đến trái tim người tham dự, để sự pha trộn dân gian và đương đại cùng màn đại xòe kỷ lục trong chương trình khai mạc sẽ để lại trong lòng khán giả nhiều ấn tượng và cảm xúc. Từ đó góp phần gìn giữ và tôn vinh các giá trị văn hoá dân tộc Tây Bắc nói riêng và đồng bào dân tộc Việt Nam nói chung.
